2021 թ. առաջին կիսամյակի ընթացքում ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող հասարակակա դիտորդների խումբը ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներ կատարել է 18 այցելություն:
Դիտորդների խումբը մասնավորապես այցելել է «Դատապարտյալների հիվանդանոց», «Գորիս», «Վարդաշեն», «Երևան-Կենտրոն», «Վանաձոր», «Արմավիր», «Նուբարաշեն», «Աբովյան», «Հրազդան», «Կոշ», «Սևան», «Արթիկ» ՔԿՀ-ներ:
Խումբն ամեն ամիս յուրաքանչյուր քրեակատարողական հիմնարկ կատարել է մեկական այց։
2021 թ․ ընթացքում ազատությունից զրկված անձանց տրամադրվել է 1042 երկարատև և 8351 կարճատև տեսակցություն: Այդ մասաին ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող հասարակական դիտորդների խմբին (այսուհետ՝ Խումբ) տեղեկատվություն է տրամադրել ՀՀ արդարադատության նախարարությունը։ Խումբը նաև հարցման միջոցով փորձել է պարզել, թե 2021 թ. հունվարի 1-ից մինչև դեկտեմբերի 31-ն ընկած ժամանակահատվածում կարճատև և երկարատև տեսակցություններից քանիսն են եղել լրացուցիչ, օրական կտրվածքով միջինը քանի անձ է օգտվել զբոսանքից և որոնք են եղել զբոսանքից հրաժարվելու պատճառները։
ՀՀ արդարադատության նախարարությունը պատասխան գրությամբ 2021 թվականի ընթացքում ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող ազատությունից զրկված անձանց տրամադրված երկարատև և կարճատև տեսակցությունների թվաքանակի վերաբերյալ հայցվող տեղեկությունը ներկայացրել է ըստ ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկների։ Համաձայն որի՝ ազատությունից զրկված անձանց տրամադրվել է 1042 երկարատև (2 լրացուցիչ) և 8351 (9 լրացուցիչ) կարճատև տեսակցություն։
Ի դեպ նախարարությունից ի գիտություն հայտնել են, որ ՀՀ կառավարության 2020 թվականի սեպտեմբերի 11-ի «Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ (Covid-19) պայմանավորված կարանտին սահմանելու մասին»N 1514-Ն որոշմամբ (այսուհետ՝Որոշում) նախատեսված սահմանափակումներով պայմանավորված՝ քրեակատարողական հիմնարկներում կարճատև և երկարատև տեսակցությունների տրամադրման գործընթացն իրականացվել է ոչ լիարժեք:
ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող հասարակական դիտորդների խմբի անդամները (այսուհետ՝ Խումբ), 2021թ-ի վերաբերյալ համապատասխան ուսումնասիրություններ կատարելու նպատակով, դիմել են ՀՀ արդարադատության նախարարությանը՝ տրամադրելու տեղեկություն այն մասին, թե 2021 թ-ի ընթացքում պայմանական վաղաժամկետ ազատ արձակման վերաբերյալ քանի միջնորդություն է ներկայացվել դատարան,քանի դեպքում է որոշում կայացվել միջնորդություն չներկայացնելու մասին, քանի անձ է պայմանական վաղաժամկետ ազատ արձակվել և քանիսն են պայմանական վաղաժամկետ ազատ արձակվելու մերժում ստացել դատարանների կողմից։
Ըստ ՀՀ արդարադատության նախարարության պատասխան գրությամբ ներկայացված տեղեկատվության՝ 2021 թվականի ընթացքում ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող ազատությունից զրկված անձանց շրջանում պատիժը կրելուց պայմանական վաղաժամկետ ազատման վերաբերյալ դատարան է ներկայացվել 248 միջնորդություն, կայացվել է դատարան միջնորդություն չներկայացնելու վերաբերյալ 400 որոշում, դատարաններիկողմից 187 անձ պայմանական վաղաժամկետ ազատ է արձակվել, իսկ 184 անձ՝ մերժում ստացել։ Նախարարության կողմից տեղեկատվությունը ներկայացվել է ըստ ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկների։ Ինչ վերաբերում է ՀՀ ԱՆ «Կոշ» և «Հրազդան» քրեակատարողական հիմնարկներին, դրանց մասով տրամադրվել է առկա տեղեկությունը, քանի որ հիմնարկների փաստաթղթերն արխիվացվել են։
ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող հասարակական դիտորդների խմբի անդամները (այսուհետ՝ Դիտորդների խումբ) ՀՀ ԱՆ «Նուբարաշեն» ՔԿՀ կատարած այցելության ժամանակ դիտարկել են կարանտինային և 2-րդ հարկի մի քանի խցեր և արձանագրել, որ կարանտինային խցերն անմխիթար վիճակում են, առկա է խոնավություն, և անձանց այնտեղ պահելը վտանգավոր է նրանց առողջության համար:
Նկատել են նաև, որ 2-րդ հարկում դիտարկված բոլոր խցերի հատակները, բացի 29-րդ խցից, մասամբ կամ ամբողջությամբ սալիկապատ են, մինչդեռ 29-րդ խցի հատակը բետոնից է: Բացի այդ, դիտարկման պահին արձանագրել են, որ թեև այդ հարկի խցերը նոր են վերանորոգվել, սակայն 29-րդ խցի առաստաղից արդեն ջուր է կաթում, ինչի հետևանքով վնասվել է առաստաղի որոշ հատված: Ջուրը առաստաղից կաթում է խցի հատակին, ինչի հետևանքով հնարավոր է խցում խոնավության աստիճանը բարձրանա: Հարցը քննարկվել է հիմնարկի պետի հետ, ով խցերում առկա տարբերությունները որևէ կերպ չի պարզաբանել:
Նշվածի կապակցությամբ Խումբը դիմել է ՀՀ արդարադատության նախարարությանը՝ պարզելու համար՝ ինչով է պայմանավորված 29-րդ խցի՝ մյուսների համեմատ ակնհայտ ոչ բարվոք վիճակում գտնվելու հանգամանքը։ Նաև, դիտարկելով խուցը, անհրաժեշտ են համարել միջոցներ ձեռնարկել խափանված ջրամատակարարման համակարգի վերանորոգման ուղղությամբ։
ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող հասարակական դիտորդների խմբի անդամները (այսուհետ՝ Դիտորդների խումբ) ՀՀ ԱՆ «Նուբարաշեն» ՔԿՀ կատարած այցելության ժամանակ առանձնազրույց են ունեցել վերջերս գերությունից վերադարձված և կալանավորված Ս․ Ա-ի հետ և տեղեկացել, որ վերջինս մարտական գործողությունների ժամանակ ստացել է ուսի կոտրվածք (գերության ժամանակ որևէ բուժօգնութուն չի ստացել) և սուր ցավեր ունի: Նա նշել է, որ պետպատվերի շրջանակներում պետք է կազմակերպվի ուսի վիրահատություն, սակայն որևէ տեղեկություն չունի դրա ընթացքի մասին: Նաև նշել է, որ նոյեմբերի 7-ից հետո ընտանիքի անդամներին չի տեսել:
Խմբի անդամները հարցը քննարկել են հիմնարկի պետի հետ և տեղեկացել, որ վիրահատության հարցն ընթացքի մեջ է․ այն պետք է կազմակերպվի «Արթմեդ» բժշկական կենտրոնում: Միևնույն ժամանակ վերջինս հայտնել է, որ թեև Ս․Ա-ը մինչև զրույցի պահը դիմում չի ներկայացրել, իրենք պատրաստ են նրան թույլ տալ՝ օգտվելու տեսակապից։
Վերոգրյալի հիման վրա Դիտորդների խումբը դիմել է ՀՀ արդարադատության նախարարությանը՝ տեղեկանալու Ս․ Ա-ի նախատեսված վիրահատության և ընտանիքի անդամների հետ վերջինիս տեսազանգի մասին։
Վարդանանց փակուղի 8, 112 սենյակ
Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Հեռ․ + (37498) 606 393
Էլ. հասցե: prisonarmenia@gmail.com
