ՀՀ արդարադատության նախարարության տրամադրած պաշտոնական տեղեկատվության համաձայն՝ 2019 թվականի հունվարից 4 քրեակատարողական հիմնարկներում գրանցվել է մահվան 13 դեպք, որոնցից 6-ը՝ «Արմավիր» ՔԿՀ-ում, 4-ը՝ «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ում, 2-ը՝ «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿՀ-ում, իսկ 1-ը՝ «Հրազդան» ՔԿՀ-ում:
Այսպես, «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ում արձանագրվել է մահվան 4 դեպք. 2-ը մահացել են քաղաքացիական բժշկական հաստատություններում հիվանդության պատճառով, իսկ 2-ը ինքնասպանություն են գործել: «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿՀ-ում արձանագրվել է մահվան 2 դեպք: Մահացության պատճառը եղել է հիվանդությունը: «Հրազդան» ՔԿՀ-ում արձանագրվել է մահվան 1 դեպք: Այստեղ ևս մահացության պատճառը եղել է հիվանդությունը: «Արմավիր» ՔԿՀ-ում արձանագրվել է մահվան 6 դեպք, որոնց պատճառը դարձյալ եղել է հիվանդությունը:
Ավելին …
Պատժի կրման ընթացքում ծագող իրավահարաբերությունների վերաբերյալ գործերը նախկինում քննվում էին ընդհանուր իրավասության դատարանների կողմից՝ որպես քրեաիրավական հարաբերություններից ծագող գործեր։ ՀՀ Սահմանադրական դատարանը 22.01.2019թ. Թիվ ՍԴՈ-1439 որոշմամբ արտահայտել է հետևյալ իրավական դիրքորոշումը՝ «…մինչև Ազգային Ժողովի կողմից սույն որոշմամբ արտահայտված առկա համակարգային իրավական անորոշության հաղթահարումը, քրեակատարողական հիմնարկի պաշտոնատար անձանց գործողությունների (անգործության) բողոքարկման հետ կապված գործերը ենթակա են քննության ՀՀ վարչական դատարանի կողմից»։
Սահմանադրական դատարանի հիշյալ որոշումից հետո, ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից www.e-draft.am կայքում հրապարակվել է «Հայաստանի Հանրապետության քրեակատարողական օրենսգրքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օերնքի նախագիծը։ Հիշյալ նախագծի 120.3 հոդվածի (բողոքարկման ժամկետները) 1-ին մասի համաձայն` բողոքը կարող է ներկայացվել այն պահից հետո 2 ամսվա ընթացքում, երբ բողոք բերող անձն իմացել էր կամ պարտավոր էր իմանալ պաշտոնատար անձանց կողմից բողոքարկման ենթակա գործողության կատարման, անգործություն թույլ տալու կամ ընդունված որոշման մասին:
Ավելին …
ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող դիտորդների խմբի անդամները 2019թ. հուլիսի 4-ին ՀՀ ԱՆ «Երևան-Կենտրոն» ՔԿՀ կատարած այցելության ժամանակ ցանկացել են հանդիպել կալանավորված անձ Ռոբերտ Քոչարյանին, սակայն քրեակատարողական հիմնարկի աշխատակիցները չեն թույլատրել՝ պատճառաբանելով, որ քննիչի կողմից առկա է արգելանք՝ նշված անձի հետ տեսակցությունների վերաբերյալ։
Դիտորդները արձանագրել են, որ այցելության պահին հիմնարկում կար 25 կալանավորված անձ, որոնցից 16-ի տեսակցությունների վերաբերյալ առկա էր քննիչի կողմից արգելանք։
Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ նախկինում Խմբի աշխատանքները այդ հիմքով չէին խոչընդոտվում, իսկ հետագայում խոչընդոտների հիմքում ընկած էին քաղաքական նկատառումներ, ինչը հետագայում տարածվեց նաև մյուս կալանավորված անձանց նկատմամբ, Խումբը գտնում է, որ այդ արգելքները և այդ իմաստով տրված օրենքի մեկնաբանությունները եղել են կամայականության արդյունք:
Ավելին …
ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող դիտորդների խմբի անդամները ՀՀ ԱՆ «Աբովյան» ՔԿՀ կատարած այցելության ժամանակ արձանագրել են մի շարք խնդիրներ, որոնց վերաբերյալ 2019 թվականի հուլիսի 1-ին ընթացիկ հաշվետվությամբ ՀՀ արդարադատության նախարարությանն են ներկայացրել առաջարկություններ: 2019 թվականի հուլիսի 30-ին նախարարությունը ներկայացրել է պատասխան պարզաբանումները:
Այսպես, դիտորդները արձանագրել են, որ «Աբովյան» ՔԿՀ-ում աշխատում է ընդամենը 1 հոգեբան, ով Խմբի այցելության ժամանակ գտնվում էր արձակուրդի մեջ, այնինչ հիմնարկում կան անձինք, ովքեր, Խմբի գնահատմամբ, տվյալ պահին ունեին հոգեբանական աջակցության կարիք (հատկապես խնդիրը լուրջ էր անչափահաս կալանավորված անձանց դեպքում): Խումբը առաջարկել է ՀՀ ԱՆ «Աբովյան» քրեակատարողական հիմնարկում նախատեսել լրացուցիչ հոգեբանի հաստիք: Պատասխան գրությամբ նախարարությունից պարզաբանել են, որ կալանավորված անձանց և դատապարտյալների հետ տարվող վերասոցիալականացմանն ուղղված աշխատանքները մշտապես գտնվում են ՀՀ ԱՆ «Աբովյան» ՔԿՀ-ի սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնող բաժնի աշխատակիցների ուշադրության կենտրոնում: Այս համատեքստում հարկ ենք համարում արձանագրել, որ քրեակատարողական հիմնարկներում հոգեբանների թվի ոչ մեծ լինելը համընդհանուր խնդիր է: Ըստ այդմ՝ քայլեր են ձեռնարկվում քրեակատարողական հիմնարկների սոցիալական, հոգեբանական և իրավական աշխատանքներ իրականացնող բաժինների ներուժը մեծացնելու ուղղությամբ:
Ավելին …
ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական դիտորդների խումբը մշտադիտարկման իրականացման ընթացքում պարզել է, որ ՀՀ ԱՆ «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿՀ-ի ռենտգեն սարքը չի աշխատում արդեն 1,5 տարի: Ըստ ստացված տվյալների` վերանորոգման համար անհրաժեշտ են բավականին մեծ գումարներ, ինչի պատճառով խնդիրը մինչև օրս մնում է չլուծված:
Ռենտգեն սարքը շատ կարևոր է, քանի որ այդ դատապարտյալների մոտ հատկապես շնչական համակարգի հիվանդություններ (ՏԲ, թոքաբորբեր, բրոնխիտներ) ձեռք բերելու հավանականությունը միշտ խիստ բարձր է: Ռենտգեն սարքի միջոցով հնարավոր է նաև վերահսկել օտար մարմինների ընթացքը մարսողական համակարգում: Կարևոր է նաև ազատազրկված անձանց վնասվածքներն ախտորոշելու հնարավորությունը:
Ավելին …
